Berdintasun planak
1. Berdintasun-planak
2. Berdintasun-planak norentzat dira nahitaezkoak
2.1 Planes de Igualdad en las empresas
2.2 Planes de Igualdad en las administraciones públicas
2.3 Planes de Igualdad en las asociaciones y fundaciones
3. Ordainsarien erregistroa
4. Lanpostuen balorazioa
5. Ordainsarien auditoretza
6. Berdintasun-planak diseinatzeko eta ezartzeko faseak
7. Equala Iniciativasen zure berdintasun-plana ezartzen lagunduko dizugu
1. Berdintasun-planak
Equala Ekimenen-en adituak gara enpresetarako berdintasun-planak, udaletako berdintasun-planak eta administrazio publikoetarako eta beste erakunde batzuetarako (fundazioak, elkarteak, etab.) berdintasun-planak egiten.
Berdintasun-planak gaztelaniaz eta euskaraz egiten ditugu. Berdintasun-planak nahitaezkoak dira 50 langile edo gehiagoko enpresentzat.
Egungo araudiarekin bat etorriz, Ordainsarien Erregistroa ere egiten dugu, nahitaezkoa dena enpresa guztientzat, eta Lanpostuen Balorazioa genero-ikuspegiarekin eta Ordainsarien Auditoretza, nahitaezkoak 50 langile edo gehiagoko enpresentzat. Gainera, lan-ingurunean sexu-jazarpenari eta sexuan oinarritutako jazarpenari buruzko protokoloa egiten dugu.
20 urtetik gorako esperientzia Nafarroan, Euskadin eta Errioxan lanean, berdintasunaren esparruan erreferente gisa bermatzen gaituzten 100 erakunde baino gehiagorentzat.
Enpresetan eta erakundeetan Berdintasun Plan bat izatearen onura nagusien artean, honako hauek zehaztu ditzakegu:
-
Laneko giroa, talde-lana eta enpresako kide izatearen sentimendua hobetzea.
-
Tresna ezin hobea da herritarren erdiaren talentu ezkutua erakartzeko eta atxikitzeko.
-
Egiaztatuta dago berdintasun-plan bat garatzen duten enpresek hazkundea dutela beren produktibitatean, eta garapen positiboa sormen- eta berrikuntza-arloetan.
-
Barneko eta kanpoko komunikazioaren ikuspegitik, enpresak berdintasun-plan bat duela eta emakumeen eta gizonen arteko aukera-berdintasuna hobetzeko ekintzak egiten dituela jakinaraztea, enpresaren irudi korporatiboa nabarmen hobetzen du.
-
Langileen legezko ordezkariekin negoziatutako berdintasun-plan bat izateko betebeharra duten enpresen kasuan, plan hori lantzeak araudia betetzeko konpromisoa islatzen du, eta agintari eskudunek egin ditzaketen errekerimenduak, zehapenak eta isunak saihesten ditu.
2. Berdintasun-planak norentzat dira nahitaezkoak
2.1 Enpresetako berdintasun-planak
Berdintasun-planak nahitaezkoak dira 50 langile edo gehiagoko enpresentzat, Enpleguan eta okupazioan emakumeen eta gizonen arteko tratu- eta aukera-berdintasuna bermatzeko premiazko neurriei buruzko martxoaren 1eko 6/2019 Errege Lege Dekretuaren arabera.
Berdintasun-planen indarraldia edo iraupena ezin izango da lau urtetik gorakoa izan; beraz, nahitaezkoa da enpresentzako berdintasun-planak gehienez lau urtean behin berritzea, bai eta plana diseinatu aurreko egoeraren diagnostikoa ere.
2.2 Udaletako eta herri-administrazioetako eta erakundeetako berdintasun-planak
Espainian, berdintasun-planak nahitaezkoak dira administrazio publikoentzat, Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuari buruzko urriaren 30eko 5/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren zazpigarren xedapen gehigarriaren 2. atalaren arabera. Bertan ezartzen denez, "Administrazio publikoek, legegintzaldi bakoitzaren hasieran, emakumeen eta gizonen berdintasunerako plan bat onartuko dute, bakoitzak bere eremurako, aplikagarria den hitzarmen kolektiboan edo funtzionarioen lan-baldintzei buruzko akordioan garatu beharrekoa".
Udal edo administrazio publiko bateko berdintasun-plana langileen legezko ordezkaritzarekin negoziatu behar da, eta urteko ebaluazioa dakar berekin. Estatutuan honako hau ezartzen da: "Plana negoziatu eta, hala badagokio, adostu egingo da langile publikoen legezko ordezkaritzarekin, Administrazio Publikoko negoziazio kolektiboari buruzko legerian zehazten den moduan, eta urtero ebaluatuko da betetzen den ala ez".
Nafarroako Foru Komunitatean, bai Nafarroako Gobernuak, bai administrazio publikoek eta haiei lotutako edo haien mendeko erakunde publikoek, bai eta zerbitzu publikoak kudeatzen dituzten eta 50 langile edo gehiago dituzten entitateek ere, beren langileei zuzendutako emakumeen eta gizonen aukera-berdintasunerako plan bat izan behar dute, Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunari buruzko apirilaren 4ko 17/2019 Foru Legearen 44. artikuluarekin bat etorriz.
Nahitaezkoa da herri-administrazioetako berdintasun-planak gehienez ere lau urtean behin berritzea.
2.3 Elkarteetako eta fundazioetako berdintasun-planak
Berdintasun-planak nahitaezkoak dira 50 langile edo gehiagoko elkarte eta fundazioentzat, Enpleguan eta okupazioan emakumeen eta gizonen arteko tratu -eta aukera- berdintasuna bermatzeko premiazko neurriei buruzko martxoaren 1eko 6/2019 Errege Lege Dekretuaren arabera.
Elkarteen eta fundazioen berdintasun-planak lau urtean behin berritu behar dira, gehienez ere.
3. Orrdainsari erregistroa: Zer da eta nork du hori egiteko betebeharra?
Ordainsarien Erregistroa urteko txostena da, langileak soldatan dituzten enpresa guztientzat nahitaezkoa, plantilaren tamaina kontuan hartu gabe (baita lansarian pertsona bakarra duen enpresa bat bada ere, besteren kontura). Ordainsarien Erregistroaren txostenak hiru elementu izango ditu:
-
Excel fitxategi bat (edo antzeko formatuan), urte batean (urtarrilaren 1etik abenduaren 31ra) plantilan parte hartu duten pertsona guztien ordainsari eraginkor, jaso eta ordaindu guztiekin, sortzapen-data edozein dela ere, kontratu-mota eta kontratu-egoera guztietarako. Pertsona batek urte horretan kontratu bat baino gehiago izan badu, kontratu bakoitza ilara batean agertu beharko da.
-
Emakumeen eta gizonen arteko soldata-arrakalen taulak, batez bestekoetarako eta ertainetarako, enpresa osoarenak eta – lanbide-sailkapenaren edo lanpostuen balorazioaren arabera – bi sexuetako pertsonek osatutako taldeenak. Datu absolutuetan eta ehuneko desberdintasunetan.
-
Erregistroa nola egin zen, erakundeko soldata nola osatuta dagoen, azterketarako zer tresna erabili zen eta identifikatutako soldata-arrakalak justifikatzen dituen txosten edo legenda bat. 902/2020 Errege Dekretuaren 6. artikuluaren arabera, "justifikazio hori sartu beharko da sexu bateko langileen batez besteko aritmetikoa edo enpresako guztizko ordainsarien mediana, gutxienez, % 25ekoa baino handiagoa denean".
Ordainsarien Erregistroa urtero egiten da, urte itxian, eta urtero eguneratu behar da, edo funtsezko aldaketen kasuan (soldata-berrikuspena, lanbide-sailkapeneko aldaketak edo lanpostuen balorazioa, etab.). Gomendagarria da Ordainsari Erregistroa eguneratuta izatea hurrengo urteko lehen hiruhilekoaren amaieran.
Berdintasun-plana egiten duten enpresa eta erakundeetan, Ordainsarien Erregistroa nahitaezko aurretiko urratsa da ordainsarien auditoria osatzeko. Berdintasun-plana egin behar duten enpresek (50 langile edo gehiago) ordainsarien erregistroa egin behar dute, eta balio bereko lanpostu-multzoen arabera antolatu behar dituzte langileak.
Kasu guztietan, benetako soldatetan dauden arrakalak aztertzeaz gain, soldata parekatuetan dauden arrakalak aztertzea gomendatzen da. Horretarako, benetako soldatak normalizatu eta urtekotu egin beharko dira – pertsona guztiek lanaldi osoan eta urte osoan lan egin izan balute bezala –. Horrela, soldata-arrakala doituak berrikusi ahal izango dira.
Equala Iniciativas-en mota guztietako erakundeentzako Ordainsari Erregistroa egiten dugu – Ordainsarien Auditoretza eta Berdintasun Plana egiteko betebeharrarekin edo gabe –, Espainiako Berdintasun Ministerioak 2021ean garatutako Ordainketa Erregistroaren Tresna erabiliz, Lan Ministerioarekin lankidetzan eta sindikatuen (CCOO eta UGT) eta enpresaburuen elkarteen (CEOE, CEPYME) balidazioarekin. Tresna hori ez da nahitaez erabili behar, baina indarrean dagoen araudia betetzen dela bermatzen du.
4. Lanpostuen balorazioa: Zer da eta nork du egiteko betebeharra?
Lanpostuen Balorazioa Giza Baliabideak kudeatzeko tresna bat da, duela hamarkada batzuetatik enpresan lanpostu bakoitzak gainerako lanpostuekiko duen garrantzia zehazteko erabiltzen den sistema tekniko bat.
Lanpostuen balorazio on batek sektorearen eta enpresaren parametroak hartuko ditu kontuan printzipio- eta erregela-multzo ordenatu bat ezartzeko, enpresaren erradiografia bat egiteko helburuarekin. Genero-ikuspegia lanpostuen balorazioari txertatzeak aukera emango du organigraman emakumeak eta gizonak non dauden jakiteko, eta, aldi berean, gutxietsitako lanpostuak, oro har feminizatuak, ikusarazteko.
Lanpostuen balorazioa aldez aurreko baldintza da Berdintasun Plana nahitaez bete behar duten enpresetan (50 langile edo gehiago) ordainsarien auditoria egiteko. Lanpostuen balorazioa egiteko tresna bat aukeratzerakoan, araudiak eskatzen du kuantitatiboa izan behar dela, faktoreen araberakoa eta haztatua izan dadila, eta hiru oinarrizko irizpide bete ditzala: araudira egokitzea, osotasuna – lanpostu baten baldintza guztiak hartzen ditu kontuan –eta objektibotasuna– genero-estereotipoak saihesten dituzten faktoreekin –.
Merkatuan badira lanpostuak baloratzeko tresna desberdin eta frogatuak, baina ez dute bermatzen genero-ikuspegia txertatuko denik horien erabileran. Equala Iniciativas-en genero-ikuspegia duten lanpostuen balorazioa egiten dugu, Espainiako Berdintasun Ministerioak 2022ko apirilean garatutako Lanpostuen Balorazio Tresna aplikatuz, Lan Ministerioarekin lankidetzan eta sindikatuen (CCOO eta UGT) eta enpresaburuen elkarteen (CEOE, CEPYME) balidazioarekin. Tresna hau borondatez erabiltzeko eredua da, genero-ikuspegia duena, eta "genero-joerak edo balorazio-faktoreen estimazio estereotipatua saihestu nahi ditu. Faktoreak objektiboak eta neutroak dira generoari dagokionez ", erabilera gidaren arabera.
5.Ordainsariaren auditoria: Zer da eta nork du egiteko betebeharra?
Ordainsarien auditoria Berdintasun Planaren aurreko urrats gisa egiten den egoeraren diagnostikoaren zati nagusia da. Enpresaren ordainsari-sistemak, zeharka eta osorik, ordainsarien arloan emakumeen eta gizonen arteko berdintasun-printzipioaren aplikazio eraginkorra betetzen duen egiaztatzeko behar den informazioa lortzea du helburu.
Araudiaren arabera, Ordainsarien Diagnostikoak eta Auditoriak, gutxienez, honako gai hauei buruzkoak izan beharko dute: hautaketa- eta kontratazio-prozesuak; lanbide-sailkapena; lanbide-prestakuntza eta –sustapena; lan-baldintzak; emakumeen eta gizonen arteko soldata-auditoria; bizitza pertsonalaren, familiaren eta lanaren eskubideen egikaritza erantzukidea; emakumeen ordezkaritza txikiaren adierazleak; ordainsari-politika eta sexu-jazarpenaren eta sexuan oinarritutako jazarpenaren prebentzioa.
Berdintasun Planak azterketa horren laburpena eta ondorio nagusiak jaso beharko ditu.
Ordainsarien auditoria egin aurretik, enpresak deskribatutako beste bi tresna izan beharko ditu: Ordainsarien Erregistroa eta Lanpostuen Balorazioa genero-ikuspegiarekin.
6. Berdintasun-planak diseinatzeko eta ezartzeko faseak
Urriaren 13ko 901/2020 Errege Dekretuak, berdintasun-planak eta horien erregistroak arautzen dituenak, prozesuan bete beharreko urratsak eta faseak ezartzen ditu, zure enpresak edo erakundeak berdintasun-plana eduki behar badu (50 langile edo gehiago baditu) edo bere borondatez egitea erabakitzen badu (50 langile baino gutxiago).
Berdintasun-aholkulari espezializatua garen aldetik, Equala Iniciativas enpresan zure berdintasun-
planaren nahitaezko fase guztiak ezartzen lagun diezazukegu.
Berdintasun-plan bat ezartzeko faseak 5 dira: abian jartzea; diagnostikoa; diseinua; REGCONen
erregistratzea eta berdintasun-planaren jarraipena eta ebaluazioa.
1. FASEA: Berdintasun plana abian jartzea
Berdintasun Plana Martxan Jartzeko fasea Berdintasun Planaren Negoziazio Batzordea eratzean eta langile guztiei diagnostiko-prozesuaren hasieraren eta Berdintasun Planaren diseinuaren berri ematean datza.
Fase honetan, honako hauek dira mugarri nagusiak:
-
Erakundeak (administrazio publikoa, udala, enpresa, fundazioa edo elkartea) Langileen Legezko Ordezkaritzari (LPZ) jakinaraztea Berdintasun Planaren Negoziazio Batzordea (LBN) sortzeko negoziazioa ireki dela.
-
Erakundeak ez badu LPZrik, dei egiten zaie ordezkaritza handieneko sindikatu legitimatuei.
-
Berdintasun Planaren Negoziazio Batzordea eratzea.
-
Berdintasun Planaren Negoziazio Batzordea eratzeko bilkura eta akta sinatzea, erakundeko
ordezkariekin eta langileen legezko ordezkariekin (LPZ).
-
Diagnostiko-prozesuaren hasieraren eta berdintasun-planaren diseinuaren berri ematea langileei.
Erakundeak Berdintasun Arloa edo arduraduna badu, atxikitako teknikariek barne-laguntza teknikoko funtzioak beteko dituzte, eta diagnostiko-lana eta planaren diseinua Equala Iniciativas bezalako kanpoko enpresa espezializatuak.
2. FASEA: Berdintasun planares diagnostikoa
Berdintasun Planaren Diagnostikoaren fasea datu kuantitatiboak eta kualitatiboak hartu eta biltzean datza – ordainsarien auditoria barne –, emakumeen eta gizonen arteko berdintasun eraginkorra lortzeko enpresan dauden edo egon daitezkeen desberdintasunen, desabantailen, zailtasunen eta oztopoen tamaina identifikatu eta balioesteko.
902/2020 Errege Dekretuaren 7. artikuluaren arabera, diagnostiko horrek aukera emango du hartu beharreko neurri ebaluagarriak diseinatzeko eta ezartzeko beharrezko informazioa lortzeko, bai eta neurri horiek aplikatzeko lehentasuna eta neurri horiek betetzen diren ebaluatzeko beharrezko irizpideak ere.
3. FASEA: Berdintasun plana diseinatzea
Berdintasun Planaren diseinu-fasea helburu kuantitatibo eta kualitatiboak zehaztean eta enpresan emakumeen eta gizonen arteko tratu- eta aukera-berdintasuna lortzea eta sexuagatiko diskriminazioa ezabatzea ahalbidetuko duten neurriak diseinatzean datza.
Berdintasun-planaren diseinuak barne hartzen ditu neurri zehatzen deskribapena, gauzatze-epea eta lehenespena, bai eta neurri bakoitzaren bilakaera zehaztea ahalbidetuko duten adierazleen diseinua ere. Jarduteko egutegia eta jarraipen- eta ebaluazio-prozedura ezarriko dira.
Berdintasun Planaren barne-onarpena Berdintasun Planaren Negoziazio Batzordearen bilera batean gauzatzen da, onarpen-akta sinatuta, ondoren Berdintasun Plana REGCONen erregistratzeko (Hitzarmen kolektiboen, lan-akordio kolektiboen eta berdintasun-planen erregistroa eta gordailua).
Fase honetan, halaber, garrantzitsua da langileei egoeraren diagnostikoaren emaitza nagusiak eta berdintasun-planean ezarritako ekintzak jakinaraztea, antzemandako balizko desberdintasunak zuzentzeko eta erakundean emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna indartzeko.
4. FASEA: Berdintasun planaren erregistroa - REGCON
Berdintasun-planak nahitaez inskribatu beharko dira erregistro publikoan, edozein dela ere planen jatorria edo izaera, nahitaezkoa edo borondatezkoa, eta alderdiek adostuta onartu diren ala ez.
Enpresek Berdintasun Plana erregistratu behar dute hitzarmen kolektiboen, lan-akordio kolektiboen eta berdintasun-planen erregistroaren eta gordailuaren web-orrian edo Lan eta Gizarte Ekonomia Ministerioaren REGCONean. Esteka honetan: https://expinterweb.mites.gob.es/regcon/
Toki-erakundeek eta beste administrazio publiko batzuek posta elektronikoz bidali behar dute beren berdintasun-plana registro.planespublicosigualdad@correo.gob helbidera, Funtzio Publikoaren Estatu Idazkaritzaren 2023ko uztailaren 13ko Ebazpenean ezarritakoarekin bat etorriz. Ebazpen horren bidez, aldatu egin zen 2023ko martxoaren 16ko Ebazpena, Administrazio Publikoetako berdintasun-planen erregistroa eta haren protokoloak sortzen dituena sexu-jazarpenaren eta sexuan oinarritutako jazarpenaren aurrean.
Kasu guztietan (enpresak, udalak, administrazio publikoak, elkarteak eta fundazioak), urrats hori txosten eta imprimaki batzuk erregistratzean edo bidaltzean datza. Dokumentu eta formulario horien artean hauek nabarmentzen dira: sinatutako aktak – Berdintasun Planaren Negoziazio Batzordea eratzekoa eta Berdintasun Plana onartzekoa –, langileen legezko ordezkaritza egiaztatzen duen dokumentazioa eta Berdintasun Planaren txostena, egoeraren diagnostikoaren ondorio nagusiak, neurriak, lehentasunak eta plana indarrean egongo den lau urteetarako epeak jasotzen dituena, bai Word formatuan, bai sinatutako PDF formatuan.
5. FASEA: -berdintasun planaren jarraipena eta ebaluazioa
Berdintasun Planaren Jarraipen eta Ebaluazio fasea planean idatzitako neurriak aktibatzean datza, aurreikusitako egutegiaren arabera denboran eta forman, eta neurri horien betearazpena eta eragina ebaluatzean – bitartekoa eta amaierakoa –.
Fase honetarako, Berdintasun Planaren Jarraipen Batzordeak – Berdintasun Planaren dokumentuan izendatua – jarraipena egingo du aldizkako bileren eta ebaluazioaren bidez, ekintzetan parte hartzen duten funtsezko pertsonei elkarrizketak eginez eta langileei inkestak eginez, aldez aurretik ezarritako adierazleen neurketarekin.
Berdintasun-planean aurreikusitako neurrien jarraipena eta ebaluazioa aldizka egin beharko da, jarduketa-egutegian zehaztu bezala, eta gutxienez tarteko ebaluazio bat (berdintasun-plana indarrean sartu eta bi urtera) eta azken ebaluazio bat kontuan hartuta, lau urtera edo lehenago, berdintasun-planak iraupen laburragoa badu.
Tarteko ebaluazioa -bi urtetara- nahitaezkoa da enpresa eta erakunde pribatuetako berdintasun-planetarako. Erakunde publikoetan, berdintasun-planaren garapenari buruzko ebaluazioa egin behar da urtero.
7. Equala Iniciativasetan zure berdintasun-plana ezartzen lagunduko dizugu
-
Equala Iniciativas enpresako gure talde espezializatuak Berdintasun Planaren diagnostikoan, diseinuan, gauzatzean, jarraipenean eta ebaluazioan laguntzen dizu.
-
Zure erakundera hurbiltzen gara, material guztiak prestatzen ditugu eta izendatutako pertsonekin lankidetzan lan egiten dugu fase bakoitza ondo burutzeko.
-
Ordainsari Erregistroaren, Lanpostuen Balorazioaren, Diagnostikoaren eta Berdintasun Planaren diseinuaren tresna eta eredu ofizialekin lan egiten dugu, indarrean dagoen araudia betetzen dela bermatuz.
-
Aurrez aurreko bileren eta aldizkako harremanen egutegia ezartzen dugu prozesu osoan.
-
Gaztelaniaz edo euskaraz erantzungo dizugu, zure beharren eta lehentasunen arabera.